Τρίτη 28 Ιουνίου 2016


ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗ Η ΡΟΔΟΔΑΦΝΗ


Η πικροδάφνη ή ροδοδάφνη (επιστημονική ονομασία Nerium oleander, Νήριον το ολέανδρονσυνών. Νήριον η ροδοδάφνη) ανήκει στο γένος Νήριον (Nerium). Το είδος Ράιτια η αντιδυσεντερική (Wrightia antidysenterica) συν. Νήριον το αντιδυσεντερικόν (Nerium antidysentericum) είχε συμπεριληφθεί στο γένος παλαιότερα[2]. Η ροδοδάφνη είναι ένας αειθαλήςθάμνος της οικογένειας των αποκυνίδων που μπορεί να φτάσει σε ύψος 5 μέτρων, με τοξικά μέρη. Μεγαλώνει σε ηλιόλουστα μέρη με υγρό υπόστρωμα, όπως οι όχθες ποταμών σε χαμηλό υψόμετρο. Αντέχει επίσης τα ελαφρώς υφάλμυρα εδάφη. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα με μοσχεύματα. Έχει λογχοειδή, δερματώδη φύλλα και μονά ροζ-κόκκινα άνθη. Υπάρχουν και ποικιλίες με άσπρα, κίτρινα, μωβ και διπλά άνθη, οι οποίες καλλιεργούνται. Στην Ελλάδα είναι αυτοφυής, όπως και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου. Η τοξικότητα της πικροδάφνης οφείλεται στην τοξική ουσία νηριίνη, και έχει ως στόχο να προστατεύσει το φυτό από τις επιθέσεις ζώων.



Ένας "δολοφόνος" στον κήπο μας... Πικροδάφνη!

Είναι φορές που ένα όμορφο περιτύλιγμα μπορεί κάλλιστα να μας ξεγελάσει αναφορικά με το περιεχόμενό του... Να μας παραπλανήσει και να μας οδηγήσει σε λάθος εντυπώσεις ή συμπεράσματα. Αλήθεια, γνωρίζετε ότι πίσω από τα κάλλη της πικροδάφνης (nerium oleander) κρύβεται ένα εξαιρετικά δηλητηριώδες φυτό, αν φαγωθεί, και ότι ακόμα και οι αναθυμιάσεις από κάψιμο του βλαστού της είναι επικίνδυνες; Αν και η πικροδάφνη μπαίνει άνετα στη λίστα με τα 5 πιο δηλητηριώδη φυτά στον κόσμο, παρ’ όλα αυτά θα τη βρούμε παντού. Από τις άκρες των δρόμων και των εθνικών οδών μέχρι σε αυλές σπιτιών ακόμη και σχολείων. Σε πάρκα αναψυχής, νησίδες δρόμων, πεζοδρόμια και πλατείες. Την έχω δει ακόμη, πολύ κακώς βέβαια, και σε αυλές παιδικών σταθμών. Ενδημικό φυτό της Μεσογείου και της νoτιοδυτικής Ασίας, πλέον μπορούμε να το βρούμε παντού στον κόσμο, εκτός από τα πολύ ψυχρά κλίματα, σαν καλλωπιστικό φυτό. Το πλούσιο φύλλωμα και η παρατεταμένη εντυπωσιακή ανθοφορία της όλο το καλοκαίρι, έχει κάνει την πικροδάφνη προτιμητέο φυτό στη διαμόρφωση εξωτερικών και κοινόχρηστων χώρων. Το συναντάμαι σαν αειθαλή θάμνο ή και μικρό δέντρο που μπορεί να φτάσει και 4 μέτρα ύψος. Η ανθοφορία της ξεκινά τον Μάιο και τελειώνει το Νοέμβριο. Τα άνθη της είναι μεγάλα και ρόδινα, στις δε βελτιωμένες καλλιεργούμενες ποικιλίες θα δούμε χρώματα, όπως λευκό, κόκκινο κ.α. Παρά τις αυξημένες ανάγκες για ηλιακό φως, η πικροδάφνη είναι πολύ ανθεκτικό φυτό και προσαρμόζεται εύκολα σε κάθε τύπο εδάφους. Μοναδικός περιορισμός της είναι η θερμοκρασία κάτω από το 0, αν και αναβλαστάνει εύκολα. Αντέχει στην ξηρασία και στους ισχυρούς αέρηδες. Την αυτοφυή πικροδάφνη θα την βρούμε κοντά σε όχθες ποταμών, σε ρέματα και γενικά σε υγρές τοποθεσίες σε χαμηλά υψόμετρα. Ο καρπός εμφανίζεται τον Σεπτέμβριο και είναι επιμήκης, δερματώδης και περιέχει παρά πολλά σπέρματα με θυσανοειδή φτερά που τα βοηθούν να μεταφέρονται πιο εύκολα σε μεγάλες αποστάσεις. Πολλαπλασιάζεται εύκολα με μοσχεύματα και σπόρο. Ο γαλακτώδης χυμός που υπάρχει σε όλα τα μέρη του φυτού είναι γεμάτος με πολλές τοξικές ουσίες, καρδιακούς γλυκοζίτες, με κυριότερη την ολεανδρίνη 
(Oleandrin). Ακόμη και ο καπνός από πικροδάφνη που καίγεται είναι πολύ τοξικός. Έχουν σημειωθεί θανατηφόρες δηλητηριάσεις σε ανθρώπους που έψησαν στην εξοχή, χρησιμοποιώντας βλαστούς πικροδάφνης. Η επαφή με το δέρμα προκαλεί ερεθισμό. Έχει χρησιμοποιηθεί και ως φαρμακευτικό φυτό από τους αρχαίους χρόνους. Την αναφέρουν οι Πλίνιος, Θεόφραστος και Διοσκουρίδης στα συγγράμματά τους. Τον 19ο αιώνα, απομονώθηκε η δραστική ουσία Oleandrin την οποία και χρησιμοποίησαν για καρδιακές παθήσεις σε ελάχιστη δοσολογία. Τα δραστικά στοιχεία της πικροδάφνης έχουν παρόμοια δράση με τα δραστικά στοιχεία της επίσης δηλητηριώδους διγιτάριας (digitalis). Ένα μόνο φύλλο είναι θανατηφόρο για ένα μικρό παιδί, λίγα φύλλα φτάνουν για έναν ενήλικα και αρκούν 100 γραμμάρια φύλλων να γίνουν θανατηφόρα για ένα άλογο. Αν και την αποφεύγουν ''όπως ο διάολος το λιβάνι'', συχνά παρατηρούνται θανατηφόρα ατυχήματα σε ζώα που κατά λάθος θα την δοκιμάσουν. Το ίδιο συμβαίνει και με τις μέλισσες. Πρέπει να υπάρχει μεγάλη έλλειψη άλλης ανθοφορίας για να εξαναγκαστεί μια μέλισσα να τρυγήσει την πικροδάφνη. Έτσι κι αλλιώς, είναι αποστολή αυτοκτονίας αφού ξέρουν ότι οι περισσότερες που θα επισκεφτούν άνθη πικροδάφνης σύντομα θα είναι νεκρές. Το μέλι που θα έχει παραχθεί είναι τοξικό. Καταλήγουμε, λοιπόν, ότι ένα τέτοιου είδους φυτό, όπως η πικροδάφνη, που μας δίνει τη δυνατότητα ακόμα και το χειμώνα να ομορφαίνει τις διαδρομές μας, τις αυλές μας και τους κοινόχρηστους χώρους μας, θέλει την προσοχή του. Η ομορφιά, πολλές φορές, μπορεί να αποβεί μοιραία!





και ένα Ηπειρώτικο Τραγούδι για την πικροδάφνη



ΣΤΗΣ ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗΣ ΤΟΝ ΑΝΘΟ | Stis Pikrodafnis Ton Antho
Στης πικροδάφνης τον ανθό

Στης πικροδάφνης τον ανθό
Έγειρα ν' αποκοιμηθώ
Λίγο ύπνο για να πάρω
Κι είδα όνειρο μεγάλο

Παντρεύουν την αγάπη μου
Σε πείσμα, σε γινάτι μου
Άιντε και τη δίνουν στον εχθρό μου
Για το πείσμα το δικό μου

Στο γάμο τους με προσκαλούν
Και για κουμπάρο με καλούν
Για να πάω να στεφανώσω
Δυο κορμάκια να ενώσω

Περνώ τα στέφανα χρυσά
Κράτα καημένη μου καρδιά
Με λαμπάδες από ασήμι
Να υπάρχει εμπιστοσύνη

Στης πικροδάφνης τον ανθό
Έγειρα ν' αποκοιμηθώ
Άιντε λίγο ύπνο για να πάρω
Κι είδα όνειρο μεγάλο

Auf der Blüte des Oleander  

Auf der Blüte des Oleander
richtete ich mich ein, um zu schlafen
Um ein wenig Schlaf zu bekommen
und ich sah einen großen Traum

Sie verheiraten meine Liebe
gegen meinem Willen, meinem Trotz
Ainte und sie geben sie an meinen Feind
um meinen Willen

Auf ihre Hochzeit, laden sie mich ein
und bitten mich Trauzeuge zu sein
Um sie zu vermählen
um zwei Körper zu vereinen

Ich nehme die goldenen Hochzeitskränze
halt durch mein armes Herz
Mit silbernen Kerzen
damit es Vertrauen gibt

Auf der Blüte des Oleander
richtete ich mich ein, um zu schlafen
Um ein wenig Schlaf zu bekommen
und ich sah einen großen Traum

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου