Δεκέμβριος
Καλό Μήνα
Χρόνια Πολλά σε Όλες κ Όλους που Γιορτάζουν το Μήνα Αυτό
Καλά Χριστούγεννα Για Όλες κ Όλους
Ο Δεκέμβριος ή Δεκέμβρης ή Χριστουγεννάρτς (ποντιακά)
ή Σινιντρέ(Αρβανίτικα) είναι ο δωδέκατος και τελευταίος
μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και
είναι ένας από τους 7 μήνες με διάρκεια 31 ημερών. Στα Λατινικά,
decem σημαίνει δέκα, αφού ο Δεκέμβρης ήταν ο 10ος μήνας σύμφωνα με το Ρωμαϊκό ημερολόγιο. Με την άφιξη του Δεκεμβρίου το κρύο αρχίζει
να είναι αρκετά τσουχτερό ενώ την 22 Δεκεμβρίου μπαίνει επισήμως ο Χειμώνας και
ξεκινούν οι χιονοπτώσεις. Γι’ αυτό, άλλωστε ο Δεκέμβριος λέγεται και «Άσπρος
μήνας», «Ασπρομηνάς» αλλά και «χιονιάς». Τα λουλούδια του Δεκεμβρίου είναι ο νάρκισσος και
ο ελαιόπρινος. Οι ζωδιακές πέτρες του
είναι τουρκουάζ, λάπις λάζουλι, ζιρκόνιο και τανζανίτης. Ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας με τις
λιγότερες ώρες φωτός στο βόρειο ημισφαίριο και
τις περισσότερες ώρες φωτός στο νότιο ημισφαίριο. Ο Δεκέμβρης πάντα ξεκινά την ίδια μέρα της
εβδομάδας με τον Σεπτέμβριο.
Εορτές
Λαογραφία
Στο
καλαντάρι του λαού μας ο Δεκέμβριος θεωρείται ιδιαίτερα «γιορτινός» λόγω των
πολλών θρησκευτικών εορτών του όπως του Αγίου Διονυσίου στις 17 του μήνα. Ο Δεκέμβρης ονομάζεται,
μεταξύ άλλων, και «κυρ Λευτέρης» από την γιορτή του αγίου Ελευθερίου στις 15
του μήνα που χαρίζει «καλή λευτεριά» στις έγκυες γυναίκες. Στης αγίας Άννας, στις 9 του μήνα, «η μέρα παίρνει ανάσα», ενώ
στις 12, στην εορτή του αγίου Σπυρίδωνα «η μέρα παίρνει ένα σπυρί», αρχίζει δηλαδή
να μεγαλώνει.
Στις
αρχές, όμως, του μήνα έχουμε τα «Νικολοβάρβαρα» οπότε «κάνει νερά και χιόνια»
όπως λέει ο λαός μας, ενώ οι ναυτικοί συμπληρώνουν: «Τ’ αϊ-Νικολοβάρβαρα,
κατεβασιές και χιόνια, μπουράσκας και τελώνια». Για τον χειμώνα γίνεται και η
εξής αναφορά: «Αν τ’ Αγιού Φιλίππου λείπω, τ’ Άγια των Αγιών δε λείπω, κι αν
λείπω τ’ Άγια των Αγιών τ’ Αϊνικολοβάρβαρα είμαι εδώ». Άλλες παρόμοιες
παροιμίες αναφέρουν επίσης ότι «Η αγία Βαρβάρα βαρβαρώνει (το κρύο), ο αϊ-Σάββας
σαβανώνει κι ο αϊ-Νικόλας παραχώνει». Σύμφωνα με τον Γεώργιο Ν.
Αικατερινίδη:
«...οι
γιορτές της αγίας Βαρβάρας, του αγίου Σάββα και του αγίου Νικολάου (4,5 και 6
Δεκεμβρίου) παρουσιάζουν μια αγιωνυμική ενότητα. Ενότητα χρονική, που
δημιουργείται από τις συνήθως ακραίες καιρικές συνθήκες τις μέρες αυτές:
"Τ’ Αγιονικολοβάρβαρα, ή βρέχει ή χιονίζει", λέγουν στηΣίφνο. Την
κλιμακωτή επέλαση του κρύου εκφράζει παραστατικά και ο ποντιακός λόγος:
"άε-Βάρβαρα φύσα, άε-Σάββα βρέξαν, άε-Νικόλα σόντσον (χιόνισε)".
Υπάρχουν όμως και αντίθετες δοξασίες, ότι τότε μπορεί να επικρατεί και
καλοκαιρία: "Τα Νικολοβάρβαρα κι οι τοίχοι βράζουν" (Χίος)».
— Γεώργιος
Ν. Αικατερινίδης
Συνέχεια….