Καλό σας Μήνα!!
ΜΑΡΤΙΟΣ
Ο Μάρτιος ή Μάρτης (Μαρτς στα ποντιακά), είναι ο τρίτος μήνας του πολιτικού έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες.
Ο Μάρτιος στην αρχαιότητα
Η αντιστοιχία του Μαρτίου με το αρχαίο αττικό ημερολόγιο είναι
κατά το πρώτο 15νθήμερο με τον 8ο μήνα τον Ανθεστηριώνα, κατά δε το 2ο 15νθήμερο με τον 9ο τον Ελαφηβολιώνα.
Ήταν ο μήνας που γιόρταζε ηΔήλος τον
μουσηγέτη θεό της, ενώ γιορτάζονταν επίσης και ο Διόνυσος των
Ελευθερών, μιας μικρής κωμόπολης στα σύνορα Αττικής και Βοιωτίας.
Αργότερα οι πολυήμερες γιορτές των «Διονυσίων εν
άστει» στην Αθήνα ξεπέρασαν σε μεγαλείο όλες τις άλλες
παρόμοιες γιορτές της περιφέρειας. Με τα Διονύσια συνδέθηκαν επίσης και τα
Ασκληπιεία με θυσίες προς τιμήν του Ασκληπιού,
και η πρώτη εμφάνιση των δραματικών αγώνων όπου διαγωνίζονταν τρεις τραγικοί
ποιητές με μία τετραλογία και πέντε κωμικοί με μια κωμωδία ο
καθένας. Κατά το αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο τοέτος άρχιζε από τον Μάρτιο συνεπώς τότε ήταν ο πρώτος μήνας του έτους κι έτσι η Πρωτοχρονιά γιορτάζονταν την 1η Μαρτίου (Καλένδες Μαρτίου). Την ημέρα εκείνη η «εσπερία δύσις» του Ταύρου (όταν δηλαδή ο αστερισμός
του Ταύρου έδυε μαζί με τον Ήλιο) σήμαινε και την αρχή
του νέου έτους, ενώ οι Εστιάδες
Παρθένες άναβαν νέα ιερή φωτιά στον ναό της Εστίας στην αγορά της Ρώμης. Την Πρωτοχρονιά
γιορτάζονταν επίσης και τα Ματρωνάλια, προς τιμή της
θεάς Ήρας και μητέρας του Άρη, καθώς και τα
γενέθλια του ίδιου του Άρη (λατινικά Mars) προς τιμήν του οποίου ο γιος του, ο
μυθικός Ρωμύλος, έδωσε στον Μάρτιο το
όνομα του πατέρα του που θεωρούνταν γενάρχης των Ρωμαίων. Για τούτο και κατά
τον Πλούταρχο (Βίος Νουμά, 19) αναφέρεται πως ο Μάρτιος απεικονίζεται ως άνδρας
ενδεδυμένος με δέρμα λύκαινας. Κατά τους χρόνους όμως της «ελεύθερης ρωμαϊκής
πολιτείας» ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος στον θεό Ερμή. Κατά την υπό του
Νουμά όμως διαρρύθμιση μετακινήθηκε ως τρίτος μήνας και πρώτος ο προς τιμή του
ειρηνικού θεού Ιανού. Κατ΄ άλλους η
μετατόπιση αυτή έγινε μετά το 153 π.Χ. από τους υπάτους εξακολουθώντας να παραμένει ο Μάρτιος πρώτος μήνας του
θρησκευτικού έτους……
«ΜΑΡΤΗΣ»
Κατά τις
ηλιόλουστες ημέρες του Μαρτίου που ακολουθούσαν τα κρύα του χειμώνα, τα παιδιά
έβγαιναν από τα σπίτια και έπεζαν έξω στις αυλές. Οι μητέρες, για να τα
προφυλάξουν από τις ακτίνες του μαρτιάτικου ήλιου που θεωρούνται επικίνδυνες,
έφτιαχναν και φορούσαν στο χέρι ή στο πόδι των παιδιών τον "Μάρτη",
ένα κορδόνι από λευκό και κόκκινο νήμα. Ο ήλιος το μάρτιο συνήθως καίει
και μαυρίζει τα πρόσωπα των παιδιών: “Του Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε δεν
ξεβάφει”. Η μαυρίλα όμως σήμαινε και ασχήμια, προπάντων για τα κορίτσια που η
παράδοση τα ήθελε άσπρα και ροδομάγουλα: «Ο πόχει κόρη ακριβή, το Μάρτη ο
ήλιος μη την ιδεί». Για να αποτρέψουν την επίδραση του ήλιου λοιπόν, έφτιαχναν
και φορούσαν τον «μάρτη», ώστε να προστατεύσει τα πρόσωπα των παιδιών από τον
ήλιο και να μην καούν. Όταν τον έβγαζαν τον κρεμούσαν σε τριανταφυλλιές, ώστε
να γίνουν τα μάγουλά τους κόκκινα σαν τριαντάφυλλα. Ο "Μάρτης"
ουσιαστικά αποτελείται από δύο κλωστές, άσπρη και μία κόκκινη, στριμένες μεταξύ
τους, που συμβόλιζαν την αγνότητα και τα χαρά. Σε κάποιες παραδόσεις αναφέρεται
και μία χρυσή κλωστή ώστε να συμβολίζεται και η αφθονία. Συνηθίζεται να
φοριέται μέχρι το τέλος του μήνα. Σε ορισμένες περιοχές το μαρτιάτικο
βραχιολάκι θεωρείται ιερό από τη λαϊκή παράδοση που δεν είναι πρέπον να
πεταχτεί. Για αυτό το φορούσαν μέχρι το Πάσχα και το έδενα στην Αναστάσιμη
λαμπάδα για να καεί. Σε άλλες περιοχές έκαιγαν το βραχιολάκι στις φωτιές
που άναβαν για να κάψουν τον Ιούδα. Η πιο διαδεδομένη όμως αντίληψη φέρει το
"Μάρτη" να φοριέται μέχρι να εμφανιστούν τα πρώτα χελιδόνια. Τότε
έβγαζαν το Μάρτη και τον αφήναν σε κλαδιά για να τον πάρουν τα πουλιά και να το
χρησιμοποιήσουν στην κατασκευή της φωλιάς τους.